Het mooiste idee van het christendom lijkt dat er voor iedereen redding is. Ook voor de grootste schurk en vooral voor de onmachtigen met een mislukt leven.
Aan die zekerheid is van alle kanten geknaagd. Met het meeste succes door Calvijn. Waar de heidenen zich wentelen in hun zelfvoldaanheid, werkt de gelovige zich in het zweet en dan nog kan alles vergeefs zijn.
Nee, de grootste zekerheid van de christenen is dat het leven al voor het begin mislukt is. Dat valt mooi na te lezen bij Augustinus. Ook buitenstaanders zoals Brodsky hebben er mooie woorden voor gevonden:
....Once again
As in previous years we have seen the actual Vision and failed
To do more than entertain it as an agreeable
Possibility, once again we have sent Him away,
Begging though to remain His disobedient servant,
The promising child who cannot keep His word for long.
De zonde was toch al moeilijk te voorkomen. Maar als er een 'we' is, raakt ons altruïsme er gauw in verstrikt. Misschien ook is het opgeraakt bij de overgave aan dat wij.
Mooi meegenomen is dat het christendom de mensheid met deze erfzonde een nieuwe idee heeft gegeven. Daardoor wordt een nieuw licht teruggeworpen op het platonisme. De mens is in staat tot de herinnering aan een zuivere oorsprong. Hoe zuiverder die oorsprong, hoe groter de zekerheid van het verlies.
Die zekerheid hebben we meegenomen naar de moderniteit en postmoderniteit, als herinnering en erfenis. Hij heet nu menselijk tekort en wordt vooral aangewezen in de klonterende mensheid: 'Jede Gemeinschaft macht, irgendwie, irgendwo, irgendwann - «gemein».' (Nietzsche)
Reactie van Marc van der Post, theoloog in Argentinië:
Toen ik mijn kandidaats deed, heb ik gestudeerd op de erfzonde. Het leven is al voor het begin mislukt. Dat is het omgekeerde van: zelfs voor de grootste zondaar is er redding, maar op de een of andere manier komt het op hetzelfde neer. Vreemd, maar ik vind in beide gedachten troost. Ik ben meer gefocust op troost dan op wanhoop, zo zit ik nu eenmaal in elkaar.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten