donderdag 24 november 2011

Mooi meegenomen

Bevindt elke idee zich geheel in elk voorwerp? schijnt Plato zich in Parmenides en zijn brieven te hebben afgevraagd (ik ben te lui om het na te zoeken). Het begin van de neergang van de idee, niet in de zin van incarnatie, maar van de macht van de idee als idee om de zin der dingen van buitenaf te kunnen verhelderen.

Je kunt dan met Aristoteles mee, die het voortaan in de dingen zelf zocht, je kunt ook met de christenen mee die Plato opnieuw van stal haalden en het spoor van incarnatie insloegen. Inderdaad zit in elke drol en elk weerzinwekkend lichaam nog een spoor van transcendentie.

Het heilige vergaat het voortaan als de idee. Het huist mee in elk voorwerp dat slechts schijnbaar verstoken is van transcendentie. Dat kan wezenlijk zo zijn, het doet zich tevens voor als een historische voortgaande ontdekking, een fenomenologie.

Het kerkplein, plaats van 'profanatie', wordt de plaats van het heilige (ook al waar omdat de offers voor de tempel werden gebracht, niet erin). Later bij de protestanten ook de huiskamer. De maaltijd aan tafel. Enzovoort: de afwas.

Het heilige is plaats van sociale uitwisseling en hernieuwing van de binding. Durkheim, en Rousseau's civiele religie. Een decentrische beweging versus de marges of ban. Elke profanatie kan weer worden teruggegeven aan de religie, of is wezenlijk teruggave (Agamben).

In een decentrerend heelal kan elke decentrering evengoed toegespitste centrering betekenen. We hebben sinds Plato geen ideale plaats meer van waaruit we het centrum kunnen onthullen en vandaaruit het geheel.

En als je missie verder reikt, het terugbrengen van alles naar het centrum, zullen we daarnaast nog de decentrering moeten volgen. Ook daarom bevinden we ons nog midden in het platonisme.