Filosofie als een Allheilmittel (gr.: panacee) tegen frustratie, impopulariteit, geldgebrek, liefdesverdriet en - let goed op - pijn. Tegelijk zijn enkele hinderlijke vragen kaltgestellt, zoals die naar het nut van filosofie en de vraag naar de houdbaarheidsdatum van het geneesmiddel.
Maar wat als het geneesmiddel te goed werkt? Als de filosoof met schrijftalent te goed schrijft?
Soms heeft filosofie een ontnuchterende werking, of is het een naam voor een ontnuchtering die we wel eens meemaken. Het gevolg is dat allerlei pleisters en zalfjes worden vervangen door een ervaring van de pijn zonder verlichting.
Het kenmerkt de genialiteit van een Nietzsche om al deze elementen te combineren: pijn, troost van de filosofie, ontnuchtering. Even geloven we dat pijn goed voor ons is, dat het lijden zelf de troost biedt tegen het lijden.
Vandaar dat fenomeen levenskunst, nooit verouderende filosofen die niets liever doen dan een berg opfietsen en dit aanprijzen als nooit verouderend geneesmiddel.
Maar wat als je de schroef nog een slagje verder draait? Een tandje bijschakelt? Dan volgt de formule: ontnuchtering biedt troost voor ontnuchtering. Voor de ontnuchtering van de wetenschap, van de vraag naar het nut, en uiteindelijk ook voor de ontnuchtering van het perspectivisme, de visie dat filosofie onze visie op dingen verandert, niet de dingen zelf.
Hè, eindelijk zitten we in een abyssale paradox, de paradox dat de ontnuchtering precies niet biedt wat ze biedt. Daar ligt onze kans dat ze wel biedt wat ze biedt.
Als dan nog niet iedereen afgehaakt is weet ik het ook niet meer...
Tijd voor koffie.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten