woensdag 29 juni 2011

Premodern



De Hongaarse denker Georg (György) Lukács schreef zijn Theorie des Romans, die beter een Theorie des Epos had kunnen heten, omdat hij de roman beschouwde als een mislukt epos.
De mislukking wijtte hij aan de samenleving. Een mislukte samenleving kun je alleen maar weerspiegelen met een mislukte literaire vorm. Maar zelfs dan nog mislukt die weerspiegeling.

Het wachten was dus op een communistische samenleving die zijn perfecte uitdrukking vond in het epos, zoals de oude Grieken dat vonden in de Ilias.

Lukács dacht misschien te makkelijk over niet alleen die samenleving, maar ook over de mogelijkheid de afstand tot het epos te benoemen. De mislukking van die samenleving zou je aan het lot van Lukács zelf kunnen afmeten, die in de discussies rond het tijdschrift Literaturnyj Kritik in een moeras wegzonk van autoriteit en intimidatie.

Begrijpen van literatuur heeft blijkbaar te maken met de samenleving waarin je dat begrijpen onder woorden brengt. De Theorie van de roman kon niet lukken omdat ze zo juist was. We kunnen die mislukking recht doen door er een mislukkend denken op los te laten. Een idee.

2 opmerkingen:

  1. Wat is dan die leegte? Leegte is op zich zelf niets. Geen enkel iets kan op zichzelf bestaan, zo ook leegte niet. Het bestaan van het ene, veronderstelt het bestaan van het andere. Zonder vorm geen leegte, zonder leegte geen vorm. Vorm is leegte, leegte is vorm. Alles is niets. Wat zegt dat over je artikel?
    Jon (inspiratie van Thich Nhat Hanh)

    BeantwoordenVerwijderen
  2. ik zou het moeten nazoeken, maar ik dacht dat er bij Parmenides alleen een volheid van zijn is, gedacht als een bol. Geen leegte. Het moet dus bij Democritus begonnen zijn. Om beweging of wording te kunnen denken splitst de bol van Parmenides zich in de 'ondeelbare delen', de 'atoma'. Wat daartussen zit moet je dan wel opvatten als leegte. Je kunt dan wel zeggen dat de leegte en de deeltjes elkaar veronderstellen, maar niet 'leegte = deeltje'. Laten we zeggen: om wording te kunnen denken schiet je niets op wanneer je overal =-tekens tussen zet.

    BeantwoordenVerwijderen