vrijdag 23 december 2011

Een ambigram uitvoeren

Terrorisme verenigt de mensheid totaal. Zo totaal dat de terreur intern wordt en zich ontpopt als de beste terreurbestrijding. Niets nieuws, want lees Baudrillard over Aldo Moro en je wordt aangezogen door de fataliteit der dingen.

Die is dan ook nauwelijks geheim. Kijk naar de film Angels & Demons en zie hoe de fataliteit wordt overwonnen door iets dat misschien nog fataler is maar wordt voorgespiegeld als de eensgezinde redding der mensheid door het gezond denkende deel der mensheid.

Dan Brown of de regisseur (ik heb het boek niet gelezen en weet dus niet wat van wie is) verhangt de pijltjes in de handen der engelen om 'het pad' te redden.

Wat gered wordt is de voorwaarde tot redding zelf, die zich voltrekt volgens normale apocalyptische scenario's. Hoe dichter bij de ontknoping,hoe gruwelijker de moorden, hoe meer de politie en de misdadiger zich bewijzen en hoe meer ze afgetekend worden van de omstanders.

Uiteindelijk blijkt het ontsluierde geheim tamelijk banaal en zo voorspelbaar dat je niet begrijpt waarom je het niet al van mijlenver zag aankomen.

Iedereen is dan allang om. De politie deed wel mee maar kon niet volgen wegens drammerigheid en foute inschattingen. De held wordt geholpen door toeval, maar zodanig dat het zijn intelligentie niet beledigt. Integendeel, hij ziet dat toeval net iets eerder dan wij (terwijl wij het hadden kunnen zien).

Wat groeit, met de superioriteit van het wetenschappelijk brein, is ons geloof erin.

De film Angels & Demons geeft zodoende - misschien onbedoeld - een schakering van ratio et fides die je Thomistisch kunt noemen.

De held zelf wil er niet aan. 'Gelooft u in God?', vraagt de camerlengo aan Langdon. Die zegt dan diplomatiek (hij verlangt immers toegang tot de Vaticaanse bibliotheek): 'Het geloof is een gift die ik nog niet ontvangen heb', of zoiets.

Dat lijkt een beetje op Heidegger, die zei dat hij zijn atelier als filosoof zou verlaten als hij op zekere dag (weer) gelovig zou worden. Maar het is toch anders. Langdon zal immers zijn onafhankelijkheid als wetenschapper niet willen opgeven.

De sukkel. Die onafhankelijkheid heeft hij uiteraard allang opgegeven. Alles, ook Angels & Demons, kan functioneren als teken van het geloof. Daarvoor hoef je de pijltjes bij de engelen niet te verhangen.

Kardinaal Armin Müller-Stahl heeft dan ook helemaal gelijk wanneer hij concludeert dat Langdon door God is gezonden.

De film laat zich zodoende lezen als een 'ambigram', zoals het logo van de Illuminati. Iedereen werkt samen om de natuur (antimaterie) te plooien naar een moreel doel.

Alleen bij de criminelen ontbreekt zo'n doel. Zij zijn slechts uit op wraak voor de belediging van de wetenschap enkele eeuwen eerder. Je zou hun ambigram dus historisch kunnen noemen: de wraak moet in vorm en omvang corresponderen met de smaad van toen.

De les van de film zou dan kunnen zijn: volg de uitnodiging tot lezen verder dan die uitnodiging zelf. Dat geldt uiteraard ook voor deze beschouwing.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten