De schildpad blijft voor

Het schijnt dat de wedstrijd tussen Achilles en de schildpad niet bij Zeno te lezen valt. Zo wordt het verhaal zelf een voorbeeld van een schildpad die - althans bij Zeno - niet te achterhalen is.

Nu heb ik dat gevoel, laat ik het Achillesgevoel noemen, best vaak als ik de krant lees. Ik vind het bij de meeste artikelen beremoeilijk om er een mening over te hebben. Zou het mijn hermeneutische inslag zijn waardoor ik zoveel vertrouwen heb in de betekenis van alles wat wordt gezegd en geschreven? Mijn theologische verleden? Natuurlijk kan het ook zijn dat ik ooit theoloog ben geworden juist omdat ik zo makkelijk geloof in het geschrevene of gezegde.

Toch heeft het niet alleen met mij te maken. Er zijn van allerlei verschillen tussen mijzelf en het doorsnee krantenartikel. Dat artikel is bijvoorbeeld vaak langer dan mijn opinie. Er is meestal meer onderzoek voor gedaan. De journalisten of onderzoekers hebben allerlei tegenwerpingen allang verwerkt en zijn alweer zes stappen verder. Ze verdienen dus meestal geen snelle kritiek, maar krediet, bewondering, vertrouwen.

Een complicatie is wel dat ik niet alleen makkelijk geloof hecht aan het geschrevene, maar ook aan de kritiek daarop. Bijvoorbeeld in een column. Ik bewonder vaak de denkkracht van de columnist, die iets aan de kaak stelt wat ik eerder, zo kort geleden nog, had bewonderd. Zo lijk ik op een hond die trouw is aan elke voorbijganger die hem wat aandacht en eten geeft.

Is dat erg? Misschien niet, maar ik moest er toch maar een keer melding van maken. En wel in deze blogserie over ideeën. Want ideeën bevinden zich volgens Plato in het verlengde van de dingen om ons heen, in meningen en alle andere uitingen. Je moet dus het spoor volgen van die dingen om bij de ideeën uit te komen. En we weten ook dat die ideeën zelf geen meningen zijn, geen vergankelijke dingen. Ze zijn een schildpad die we wel kunnen naderen maar niet inhalen.

Deze gedachte maakt dat mijn gevoel van intellectuele zwakte een beetje plaats maakt voor intellectuele uitdaging. Lees, luister, duik erin. Dat kan niet altijd en overal, dus kies je sporen. En blijf bij de andere zaken je bewondering koesteren. Het is in essentie de verwondering over de schildpad, dat hij beweegt, terwijl dat volgens het denken onmogelijk is.